Tevkifatlı fatura, alıcı ve satıcı arasında yapılan işlemlerde, belirli bir oranda kesilen tevkifat kesintisi ile düzenlenen faturadır. Bu fatura türünde, tevkifat uygulanabilir işlemler için tevkifat oranlarını belirlemek önemlidir. İki ana türü bulunmaktadır: kısmi tevkifat ve tam tevkifat. Tevkifatlı fatura düzenleme sürecinde, satıcı, belirlenen tevkifat tutarı üzerinden gelir vergisi tevkifat veya kdv tevkifat oranı uygulamak zorundadır. Bu işlemler için fatura düzenleme sınırı da dikkate alınmalıdır.
Tevkifatlı fatura kesme işlemi, e-dönüşüm uygulamaları ile daha da kolaylaşmıştır. Satıcı, tevkifatlı faturayı keserken, kesilen fatura üzerinde tevkifat uygulanacak tutarı net bir şekilde belirtmelidir. Tevkifat işlemi sonrası oluşan tevkifatlı faturada belirtilen tutar, alıcı tarafından ödenecek tutardan düşülür. Bir tevkifat hesaplama işlemi ile, alıcı ve satıcı arasındaki hesaplar daha şeffaf hale gelir.
Tevkifat Nedir?
Tevkifatın Tanımı Nedir?
Tevkifat, kelime anlamı olarak “kesinti” demektir ve vergi mevzuatında, belirli bir işlem üzerinden hesaplanan verginin bir kısmının alıcı tarafından kesilerek doğrudan vergi dairesine ödenmesi sürecini ifade eder. Özellikle hizmete tevkifat uygulanarak yapılan işlemlerde, alıcı ve satıcı arasında gerçekleşen ticari faaliyette doğrudan satıcı değil, alıcı taraf bu kesintiyi yapar ve ilgili vergi dairesine aktarır.
Tevkifat Türleri Nelerdir?
Tevkifat türleri, işlemin niteliğine ve taraflara göre tam tevkifat ve kısmi tevkifat olmak üzere ikiye ayrılır:
-
Tam tevkifat, vergisel yükümlülüğün tamamının alıcı tarafından fatura üzerinde kesilerek vergi dairesine aktarılmasıdır. Bu yöntemde satıcı, vergi tahsilatından tamamen muaf kalır; tüm sorumluluk alıcıdadır. Tam tevkifatlı işlemler genellikle kamu kurumlarıyla yapılan belirli hizmetleri kapsar.
-
Kısmi tevkifat, verginin yalnızca belirli bir oranının alıcı tarafından kesilerek ödenmesi sistemidir. Kalan vergi tutarı ise satıcı tarafından beyan edilerek ödenir. Bu sistem özellikle faturada türü belirtilen hizmetlerde uygulanmakta olup en sık karşılaşılan uygulamalardan biridir.
Tevkifat Uygulanan İşlemler Hakkında Bilgi
Tevkifat uygulanan işlemler, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen sektör ve hizmet gruplarına yöneliktir. Özellikle yapım işleri, temizlik, danışmanlık, reklam hizmetleri gibi hizmete tevkifat uygulanabilecek işlemler bu kapsamdadır. Bu işlemler için tevkifat yapılır ve tevkifat oranına göre alıcı tarafından vergi kesintisi gerçekleştirilir.
Tevkifatlı Fatura Nedir?
Tevkifatlı Fatura Nedir ve Nasıl Düzenlenir?
Tevkifatlı fatura, belirli işlemler sonucunda alıcı ve satıcı arasında gerçekleşen satışlarda, alıcının ödemesi gereken verginin bir kısmının satıcı tarafından değil, alıcı tarafından devlete beyan edilmesi esasına dayanan bir fatura türüdür. Bu uygulamada, fatura üzerinde tevkifat tutarı açıkça belirtilir ve toplam bedelden düşülerek, kalan tutar üzerinden işlem yapılır.
Tevkifatlı fatura düzenlenirken, öncelikle işlemler için tevkifat uygulanabilir olup olmadığı belirlenmelidir. Ardından, tevkifat oranları dikkate alınarak uygulanacak tevkifat hesaplanır ve kesilen fatura üzerinde ilgili alanlarda gösterilir. Fatura düzenleme sınırı, işlem türüne göre farklılık gösterebilir; bu nedenle güncel yasal düzenlemeler dikkate alınmalıdır.
Dijital ortamda e-fatura ve e-arşiv fatura olarak da hazırlanabilen bu belgeler, hem muhasebe kayıtları açısından hem de vergi beyan süreçlerinde büyük önem taşır. Doğru şekilde tevkifatlı fatura kesmek, işletmelerin vergi yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmeleri açısından kritiktir.
Tevkifatlı Faturanın Özellikleri Nelerdir?
Tevkifatlı faturanın en temel özelliği, vergisel yükümlülüğün bir kısmının alıcı tarafından devlete beyan edilmesini içermesidir. Bu faturalarda, fatura üzerindeki bedel üzerinden tevkifat yapılır ve ilgili tevkifat oranı açıkça belirtilir. Böylece hem satıcı hem de alıcı tarafında muhasebesel kayıtlar net şekilde izlenebilir.
Tevkifatlı Fatura Kesmek İçin Gerekli Belgeler
Tevkifatlı fatura kesmek için bazı belgelerin eksiksiz şekilde hazırlanması gerekir. Öncelikle, mükellefiyet durumunu gösteren vergi levhası, ticaret sicil gazetesi, imza sirküleri ve kimlik bilgileri gibi standart şirket evrakları hazır olmalıdır. Ayrıca, tevkifat uygulanacak işlem türüne göre hizmet ya da mal teslimine ilişkin sözleşme, teknik şartname veya alım-satım belgeleri de istenebilir. Eğer e-arşiv fatura ya da e-fatura sisteminde işlem yapılacaksa, dijital entegrasyon belgeleri ya da entegratör firma yetkilendirme yazısı da dosyaya eklenmelidir.
Son olarak, işlemi gerçekleştiren tarafın tevkifat uygulamasına tabi olup olmadığını belgeleyen resmi evraklar (örneğin, kamusal alım olması durumunda ilgili ihale dokümanları) da talep edilebilir. Tüm belgelerin eksiksiz olması, tevkifatlı fatura düzenleme sürecinde olası gecikmeleri ve vergisel hataları önler.
Tevkifat Hesaplama Nasıl Yapılır?
Tevkifat Hesaplama Yöntemleri
Tevkifat hesaplama yöntemleri, işlem türüne göre farklılık gösterse de temel mantık, verginin sadece belirli bir oranının alıcı tarafından stopaj yoluyla kesilmesi üzerine kuruludur. Bu hesaplama yapılırken önce faturanın brüt tutarı belirlenir, ardından işlemin tabi olduğu tevkifat oranı uygulanarak tevkifat tutarı bulunur. Kalan tutar satıcıya ödenirken, kesilen kısım ise vergi dairesine yatırılmak üzere alıcı tarafından beyan edilir.
Örnekle açıklamak gerekirse, 10.000 TL’lik bir hizmet için %50 oranında kısmi tevkifat uygulanıyorsa, KDV’nin yarısı alıcı tarafından tevkif edilir. Bu durumda, 2.000 TL olan KDV’nin 1.000 TL’si satıcıya ödenir, kalan 1.000 TL ise alıcı tarafından devlete yatırılır. Hesaplama işlemlerinde KDV tevkifat oranı, hizmet türü, vergisel mükellefiyet durumu ve 2025 yılı için güncel oranlar dikkate alınmalıdır
Tevkifat Oranı Nasıl Belirlenir?
Tevkifat oranı nasıl belirlenir? sorusu, işlemin türüne ve tarafların vergi mükellefiyet durumuna göre değişkenlik göstermektedir. Türkiye’de Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan tebliğler ve ilgili vergi mevzuatları, hangi işlem türlerinde hangi tevkifat oranlarının uygulanacağını açıkça belirtmektedir.
Örneğin; inşaat işleri, temizlik hizmetleri, danışmanlık gibi bazı hizmet türlerinde kısmi tevkifat uygulanırken, bu oranlar genellikle 1/10, 3/10, 5/10 gibi bölünebilir oranlarla ifade edilir. İşlemin tabi olduğu KDV tevkifat oranı, hem alıcının hem de satıcının vergi durumuna ve işlemin niteliğine göre netleştirilir.
Güncel oranların takibi için 2025 yılına ait vergisi tevkifat oranları listesi dikkate alınmalı ve tevkifat oranının işlem öncesi doğru tespit edilmesi sağlanmalıdır. Bu, tevkifat uygulamasına ilişkin cezai yaptırımların önüne geçmek açısından da kritik öneme sahiptir.
2025 Yılı İçin Tevkifat Oranları
2025 Yılı İçin Tevkifat Oranları, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan güncel tebliğlerde açıkça belirtilmektedir. Bu oranlar, mal ve hizmet türüne göre değişiklik gösterir. Aşağıda, en yaygın kullanılan tevkifat oranları örnek olarak listelenmiştir:
Kısmi Tevkifat Uygulanan Hizmetler ve Oranları (2025)
|
Hizmet Türü |
Tevkifat Oranı |
|
Yapım işleri |
7/10 |
|
Etüt, proje, mühendislik-mimarlık hizmetleri |
9/10 |
|
Temizlik, çevre ve bahçe bakım hizmetleri |
7/10 |
|
Danışmanlık hizmetleri |
5/10 |
|
Yemek servis hizmetleri (taşıma dâhil) |
5/10 |
|
İşgücü temin hizmetleri |
9/10 |
|
Servis taşımacılığı hizmetleri |
5/10 |
Tam Tevkifat Uygulanan İşlemler
Bazı hizmetlerde tam tevkifat uygulanır, yani KDV’nin tamamı alıcı tarafından beyan edilip ödenir. Örneğin:
-
Serbest meslek ödemeleri
-
Kira ödemeleri (bina, arazi)
-
Reklam hizmetleri
Bilinmesi Gerekenler
-
Oranlar işlemin niteliğine, tarafların mükellefiyet durumuna ve fatura bedeline göre değişiklik gösterebilir.
-
Uygulanan oranlar, 324 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ve ilgili düzenlemeler kapsamında takip edilmelidir.
-
İşlem bazlı özel tevkifat durumlarında, vergi dairesi veya mali müşavir görüşü almak önerilir.
Tevkifatlı Fatura İadesi Nasıl Gerçekleştirilir?
Tevkifatlı Fatura İade Süreci
Tevkifatlı fatura iade süreci, hem satıcı hem de alıcı açısından dikkatli bir şekilde yürütülmesi gereken bir işlemdir. Bu süreçte, tevkifatlı olarak kesilen faturanın iptali veya bedelinin iadesi gerektiğinde, hem kesilen fatura hem de tevkifat tutarlarının hukuki ve muhasebesel olarak doğru şekilde iade edilmesi gerekir.
Öncelikle, iade edilecek faturada fatura üzerinde belirtilen tevkifat tutarı açıkça gösterilmeli ve tevkifat uygulamasına dair açıklama yapılmalıdır. Ardından, satıcı tarafından fatura iadesi için karşı tarafa bir iade faturası düzenlenerek süreç başlatılır. Bu iade faturasına, uygulanacak tevkifat oranına uygun olarak tutar yansıtılır.
Tevkifatlı fatura iadesinde dikkat edilmesi gerekenler arasında, fatura düzenleme sınırı, işlem tarihi, ilgili tevkifat oranı ve hizmete tevkifat uygulanıp uygulanmadığı gibi detaylar yer alır. Eğer işlem e-fatura ya da e-arşiv fatura üzerinden yapıldıysa, iade süreci de aynı sistem üzerinden yürütülmelidir.
Son olarak, iade işlemi muhasebe kayıtlarında doğru şekilde yer almalı ve gerektiğinde vergisel iade talebi için Gelir İdaresi Başkanlığı’na başvuru yapılmalıdır.
Tevkifatlı Fatura İadesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
İade edilecek faturada tevkifat tutarının doğru hesaplanmış olması gerekir. Hatalı oran veya tutar, iade sürecini geçersiz kılabilir.
-
Tevkifatlı faturalar için yapılacak iadelerde, hem alıcı hem satıcı tarafında muhasebe kayıtları tutarlı şekilde düzenlenmelidir.
-
İade faturası keserken, aynı tevkifat oranına ve fatura düzenleme sınırına uyulmalıdır.
-
Tevkifat yapılan işlemle ilgili tüm belgeler (özellikle ödeme dekontları ve asıl fatura) iade evraklarıyla birlikte sunulmalıdır.
-
İade işlemine konu olan ürün veya hizmetin tevkifat uygulanabilecek işlemler arasında yer alması gerekmektedir.
-
İade sürecinde tevkifat uygulamasına ilişkin durumlarda tevkifat yapılması gerektiği belgelerle ispatlanmalıdır.
-
Fatura türü ibaresi açık bir şekilde belirtilmeli ve iade işlemi, e-fatura, e-arşiv fatura ya da kağıt fatura sistemine uygun olarak yürütülmelidir.
-
Düzeltme işlemleri 2025 yılı itibarıyla geçerli olan tevkifat oranları esas alınarak yapılmalıdır.
Faturada Tevkifat Uygulama Süreci
Fatura Üzerinde Tevkifat Nasıl Gösterilir?
Tevkifat uygulaması, faturada açık ve doğru biçimde gösterilmelidir. Fatura üzerindeki tevkifat, genellikle hizmete tevkifat uygulanması gereken işlemlerde, KDV matrahı üzerinden hesaplanan tevkifat tutarlarının ayrı bir satırda belirtilmesiyle gösterilir.
Tevkifat uygulanacak satırlarda satır bazlı tevkifat nedir sorusuna karşılık gelecek şekilde işlem detayları ve ilgili belirlenen tevkifat oranı da yazılmalıdır. Ayrıca, tevkifat oranının doğru uygulanması kadar, tevkifat yapılabilir işlemler ile tevkifat yapılmaz işlemlerin ayrımı da önemlidir.
Tevkifatlı Faturalar ile Normal Faturalar Arasındaki Farklar
-
Vergi Sorumluluğu
-
Tevkifatlı faturada, verginin bir kısmı alıcı tarafından beyan edilip ödenir.
-
Normal faturada, tüm vergi yükümlülüğü satıcıya aittir.
-
-
Vergi Beyanı
-
Tevkifatlı faturalar, hem satıcı hem de alıcı tarafından beyan edilmek zorundadır.
-
Normal faturalar yalnızca satıcının beyanı ve ödemesiyle sonuçlanır.
-
-
Fatura İçeriği
-
Tevkifatlı faturalarda, tevkifat oranı, tevkifat tutarı ve uygulanacak işlem detayları açıkça yer almalıdır.
-
Normal faturalarda bu tür bilgiler yer almaz, sadece toplam KDV ve tutar belirtilir.
-
-
Muhasebe Kayıtları
-
Tevkifatlı faturalar, satır bazlı ve oranlara göre detaylı muhasebe kaydı gerektirir.
-
Normal faturalar, daha standart bir muhasebe kaydı ile işlenir.
-
-
Kapsam ve Kullanım Alanı
-
Tevkifatlı faturalar, sadece belirli mal ve hizmetlerde ve belirlenen sektörlerde uygulanabilir.
-
Normal faturalar, herhangi bir sınırlama olmadan her işlemde düzenlenebilir.
-
